خودآزاری
بسیاری از ما گاهی دست به کارهایی می زنیم که برای جسم مضرند. مقاله‌ای که در پی می‌آید به دلایل آزار رسانی عمدی به خود، با روش‌هایی از قبیل بریدن، سوزاندن، چاقو زدن، خراشیدن و کبود کردن بدن یا کشیدن مو پرداخته است.
این عمل به ندرت نشانه‌ای از جنون یا اقدام به خودکشی بشمار می‌رود اما نشان می‌دهد که مشکلاتی وجود دارد که باید به آنها پرداخت.
چرا برخی افراد به خود آسیب می‌رسانند؟
خودآزاری اغلب در احساساتی عمیق مانند حس ناتوانی، نداشتن گزینه‌ای برای انتخاب یا حس گرفتار بودن ریشه دارد. این اختلال ممکن است از تجربیاتی ناخوشایند در گذشته و رویدادی آسیب زا مانند مورد حمله قرار گرفتن از سوی دیگران ناشی شود. رویدادهای زمان حاضر نیز می‌توانند احساسات قبلی مانند افسردگی را تقویت کنند؛ بویژه، وقتی که زندگی برای فرد بسیار استرس زاست یا بطور مداوم از سوی دیگران مورد انتقاد قرار می‌گیرد و حتی احساس می‌کند که منزوی شده و حامی یا پشتیبانی ندارد و کسی او را درک نمی‌کند.
روی آوردن به خودآزاری نه تنها نشانه وجود برخی مشکلات است بلکه از تلاش برای مقابله با این مشکلات حکایت می‌کند. اگرچه آسیب رساندن به خود راه مناسبی برای رویارویی با این مشکلات نیست اما شاید در زمینه‌های زیر مفید باشد:
– متوجه ساختن دیگران نسبت به وجود یک مشکل
– توجیه کردن احساس رنج و عذاب
– بدست آوردن حس کنترل
– بدست آوردن حس آرامش و آسودگی خاطر
– مدیریت احساساتی غیر قابل قبول مانند خشم
– مجازات خود
– اعتراض
– بیان احساس شرم و تنفر از خود
– غلبه بر بی حسی و بدست آوردن توانایی ادراک
– پاک سازی
فردی که به خود آسیب رسانده است، به کمک نیاز دارد
مراقبت از زخم‌ها بسیار مهم است و نخستین اقدام برای این کار تمیز کردن محل بریدگی‌ها و بستن آن است. محل سوختگی‌ها را نیز پس از خنک کردن بپوشانید. اگر تردید دارید از کمک‌های پزشکی بهره بگیرید.
– هر قدر حس آسیب رساندن به خود در شما بیشتر باشد، همان قدر توانایی انتخاب گزینه‌ها و مراقبت از خودتان بیشتر خواهد بود.
– صحبت کردن با یکی از دوستان یا اقوام درباره احساسات می‌تواند مفید باشد، اما در انتخاب این فرد دقت کنید. آمادگی پذیرش یک واکنش غیر منتظره و عاطفی را داشته باشد، اما به بیان آنچه نیاز دارید ادامه دهید. مثلاً اینکه نیاز دارید به سخنان شما گوش دهند نه اینکه برایتان سخنرانی کنند یا اینکه نیاز دارید با شما رفتاری معمولی داشته باشند؛ شما را همراهی کنند یا حتی در آغوشتان بگیرند و برایتان یک فنجان چای بیاورند.
– اگر نسبت به صحبت کردن با یکی از دوستان یا خویشاوندان احساس خوبی ندارید، به فردی متخصص و مورد اعتماد، مانند مشاوران دانشگاهی، مراجعه کنید.
شاید قصد داشته باشید خودآزاری را متوقف کنید اما نمی‌دانید چگونه این کار را آغاز نمائید. متوقف ساختن این کار غیر ممکن نیست. حتی ایجاد تغییری کوچک در مسیر درست مهم است. با همان سرعتی که در توان دارید پیش بروید. هر اندازه که در توان دارید انجام دهید؛ کم یا زیاد.
متوقف ساختن خودآزاری می‌تواند فقدان و ترس را به همراه داشته باشد. شاید بسیاری از افراد این امر را درک نکنند، اما وقتی خودآزاری را متوقف می‌سازید، شاید احساس کنید که با خطر از دست دادن کنترل روبرو می‌شوید یا روش‌های بیان احساسات را از دست می‌دهید. ابتدا ممکن است این ترس در شما ایجاد شود که قادر به یافتن جایگزینی مناسب و خوب نخواهید بود.
وقتی تصمیم می‌گیرید خودآزاری را ترک کنید، گفتگو با یک مشاور روش خوبی برای دریافت کمک و حمایت در این زمینه است.
آیا کسی را می‌شناسید که خودآزار باشد؟
احساس نگرانی، ناامیدی و حتی خشم نسبت به دوستان یا اقوامی که خودآزارند، امری طبیعی است. به جای آنکه هراسان شوید، آن را روش رویارویی وی با مشکلاتی که در زندگی دارد قلمداد کنید. البته می‌توانید از دوست خود بخواهید که خودآزاری را متوقف کند، اما نمی‌توانید وی را وادار به این کار کنید. می‌توانید با روش‌های زیر به او کمک کنید:
– تلاش کنید احساس نیاز دوستتان به خودآزاری را بپذیرید و درک کنید که این کار چگونه زندگی وی را آسان‌تر می‌کند.
– دوستتان را به صحبت کردن تشویق کنید و به سخنان او همراه با حس همدردی گوش فرا دهید.
– در دوستی با وی توازن را حفظ کنید که لازمه آن سهیم ساختن یکدیگر در خوشی‌ها و نگرانی هاست.
– به دوستتان پیشنهاد کنید اگر احساس نگرانی کرد یا تصمیم گرفت خودآزاری کند با شما تلفنی تماس بگیرد. اما در این خصوص به نیازهای خود نیز فکر کنید. شاید در آن زمان خاص خسته یا مشکلات مربوط به خود را داشته باشید.
اگر مشکل همچنان ادامه یافت با شخصی مورد اطمینان در این خصوص، ترجیحاً شخصی خارج از این موقعیت، صحبت کنید.
به یاد داشته باشید که شما مسئول کارهای دوستتان نیستید. بیش از توانتان مسئولیت نپذیرید. ارائه کمکی اندک و مستمر بهتر از ارائه کمک‌های بزرگ ولی ناپایدار است.