لیست اختلالات روانی
توجه به این نکته مهم است که داشتن سلامت روانی پایین همیشه به این معنا نیست که شما به یک اختلال روانی یا بیماری روانی مبتلا هستید. شما همچنین می توانید به یک اختلال روانی مبتلا باشید و همچنان دوره های طولانی از سلامت روانی بالا داشته باشید. بیش از ۲۰۰ نوع اختلال روانی وجود دارد. تعدادی از رایج ترین انواع اختلالات روانی مطابق لیستی است که در ادامه آورده ایم:
- اختلالات عصبی رشدی
- طیف اسکیزوفرنی و سایر اختلالات روانپریشی
- دوقطبی و اختلالات مربوط
- اختلالات افسردگی
- اختلالات اضطرابی
- وسواس فکری عملی و اختلالات مرتبط
- اختلالات مرتبط با تروما و استرس
- اختلالات گسستگی یا اختلالات تجزیه ای
- اختلال علائم جسمانی (سایکوسوماتیک) و اختلالات مربوط
- اختلالات خوردن
- اختلالات دفع
- اختلالات خواب
- اختلالات جنسی
- اختلالات کنترل تکانه یا اخلالگر
- اختلالات مرتبط با مواد
- اختلالات عصبی شناختی
- اختلالات شخصیت
اختلالات عصبی رشدی
اختلالات عصبی رشدی (Neurodevelopmental disorders) اختلالات روانی هستند که بر نحوه عملکرد مغز تأثیر می گذارند و رشد عصبی را تغییر می دهند و باعث ایجاد مشکلات در عملکرد اجتماعی، شناختی و هیجانی می شوند. شایع ترین اختلالات عصبی رشدی اختلال طیف اوتیسم و اختلال نقص توجه-بیش فعالی (ADHD) هستند.
اختلالات عصبی رشدی معمولاً در طول مراحل رشد شروع می شوند که باعث می شود در کودکان نوپا، کودکان و نوجوانان بیشتر دیده شوند، اما تا بزرگسالی ادامه می یابند یا ممکن است تا زمانی که فرد بالغ شود تشخیص داده نشود. انواع مختلفی از آها وجود دارد که در زیر به تعدادی از رایج ترین آنها اشاره شده است.
- اختلال نقص توجه-بیش فعالی (ADHD)
- اختلال طیف اوتیسم (ASD)
- اختلالات ارتباطی
- کم توانی ذهنی
- اختلالات یادگیری
- اختلالات حرکتی
- اختلالات تیک
کم توانی ذهنی
این نوع اختلال رشدی که گاهی اوقات ناتوانی ذهنی نامیده می شود و در قدیم به آن عقب ماندگی ذهنی گفته می شد ، قبل از ۱۸ سالگی ایجاد می شود و با محدودیت هایی در عملکرد عقلانی و رفتارهای انطباقی مشخص می شود. رفتارهای انطباقی آنهایی هستند که شامل مهارت‌های عملی و روزمره مانند مراقبت از خود، تعامل اجتماعی و مهارت‌های زندگی می‌شوند. محدودیت‌های عملکرد ذهنی بیشتر از طریق استفاده از تست‌های IQ شناسایی می‌شوند، نمره زیر ۷۰ اغلب نشان‌دهنده وجود یک محدودیت ذهنی است.
تاخیر رشد کلی
این تشخیص برای ناتوانی های رشدی در کودکان زیر پنج سال است. چنین تاخیرهایی به شناخت، عملکرد اجتماعی، گفتار، زبان و مهارت های حرکتی مربوط می شود. به طور کلی، تاخیر رشد به عنوان یک تشخیص موقت برای کودکانی که هنوز برای انجام تست‌های استاندارد هوش بسیار کوچک هستند، در نظر گرفته می شود. هنگامی که کودکان به سنی می رسند که می توانند یک آزمون استاندارد هوش را انجام دهند، ممکن است با کم توانی ذهنی تشخیص داده شود.
اختلالات ارتباطی
این اختلالات آنهایی هستند که بر توانایی استفاده، درک یا تشخیص زبان و گفتار تأثیر می گذارند. DSM-5 چهار نوع مختلف از اختلالات ارتباطی را شناسایی می کند: اختلال زبان، اختلال صدای گفتار، اختلال رفصاحت گفتار (لکنت) و اختلال ارتباط اجتماعی (عملی).
اختلال طیف اوتیسم
اوتیسم با کمبودهای مداوم در تعامل اجتماعی و ارتباطات در حوزه های مختلف زندگی و همچنین الگوهای محدود و تکراری رفتارها مشخص می شود. DSM مشخص می کند که علائم اختلال طیف اوتیسم باید در طول دوره اولیه رشد وجود داشته باشد و این علائم باید باعث آسیب قابل توجهی در زمینه های مهم زندگی از جمله عملکرد اجتماعی، تحصیلی و شغلی شود.
اختلال نقص توجه-بیش فعالی (ADHD)
ADHD با الگوی مداوم بیش فعالی و تکانشگری یا بی توجهی مشخص می شود که در عملکرد اختلال ایجاد می کند و خود را در دو یا چند موقعیت مانند خانه، محل کار، مدرسه و موقعیت های اجتماعی نشان می دهد. DSM-5 مشخص می کند که تعدادی از علائم این اختلال روانی باید قبل از ۱۲ سالگی وجود داشته باشد و این علائم باید تأثیر منفی بر عملکرد اجتماعی، شغلی یا تحصیلی داشته باشد.
اختلالات یادگیری
داشتن اختلال یادگیری به این معنی است که کودک در یک یا چند زمینه یادگیری مشکل دارد، حتی زمانی که هوش یا انگیزه کلی تحت تأثیر قرار نگیرد. نمونه هایی از اختلالات یادگیری عبارتند از: نارساخوانی (مشکل در خواندن)، اختلال یادگیری ریاضی، دیسگرافیا یا مشکل در نوشتن. کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری ممکن است از اینکه با وجود تلاش زیاد نمی توانند در یک موضوع تسلط پیدا کنند احساس ناامیدی کنند و ممکن است درمانده شوند یا کناره گیری کنند.
طیف اسکیزوفرنی و سایر اختلالات روانپریشی
اسکیزوفرنی یک بیماری روانپزشکی مزمن است که بر تفکر، احساس و رفتار فرد تأثیر می گذارد. این یک اختلال روانی پیچیده و طولانی مدت است که کمتر از ۱٪ از مردم را تحت تاثیر قرار می دهد. معیارهای تشخیصی DSM-5 مشخص می کند که دو یا چند علامت اسکیزوفرنی باید حداقل برای یک دوره یک ماهه وجود داشته باشد. یکی از علائم باید یکی از موارد زیر باشد:
- هذیان: باورهای راسخی که با واقعیت در تضاد هستند
- توهم: دیدن یا شنیدن چیزهایی که واقعا وجود ندارند
- کلام آشفته: کلماتی که از قواعد زبان پیروی نمی کنند و ممکن است درک آنها دشوار یا غیر ممکن باشد
علامت ثانویه علائم بیماری اعصاب و روان اسکیزوفرنی نیز ممکن است یکی از موارد زیر باشد:
- رفتار به شدت آشفته یا کاتاتونیک: تفکر آشفته یا رفتار یا حرکات عجیب و غریب
- علائم منفی: ناتوانی در شروع برنامه ها، صحبت کردن، ابراز احساسات یا لذت بردن
همچنین بخوانید: اسکیزوفرنی و انواع آن
تشخیص همچنین مستلزم اختلالات قابل توجه در عملکرد اجتماعی یا شغلی برای یک دوره حداقل شش ماهه است. شروع اسکیزوفرنی معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه ۲۰ زندگی است و مردان معمولاً زودتر از زنان علائم را نشان می دهند. در حالی که هیچ درمانی برای اسکیزوفرنی وجود ندارد، درمان‌هایی وجود دارد که مدیریت علائم این اختلال روانی را ممکن می سازد. درمان این اختلال روانی معمولاً شامل داروهای ضد روان پریشی، روان درمانی، آموزش و دریافت حمایت اجتماعی است.
سه اختلال طیف اسکیزوفرنی وجود دارد:
- اختلال اسکیزوافکتیو: مشابه اسکیزوفرنی با اپیزودهای خلقی عمده (اختلال افسردگی اساسی یا اختلال دوقطبی)
- اختلال اسکیزوفرنی فرم: مشابه اسکیزوفرنی است، اما طول مدت علائم کمتر است (بیشتر از یک ماه اما کمتر از شش ماه)
- اختلال شخصیت اسکیزوتایپی: مشابه اسکیزوفرنی است، اما اپیزودها آنقدر مکرر، طولانی یا شدید نیستند. معمولاً می توان افراد را از تفاوت بین ایده ها و تجربیات تحریف شده و واقعیت آگاه کرد.
۵ اختلال روانپریشی دیگر نیز وجود دارد. اینها شامل:
- اختلال روانپریشی کوتاه مدت: زمانی این تشخیص استفاده می‌شود که علائم روانپریشی ناگهانی ظاهر شوند و کمتر از یک ماه طول بکشند.
- اختلال هذیانی: یک فرد حداقل یک ماه یک یا چند هذیان را نشان می دهد. این با اسکیزوفرنی متفاوت است، زیرا عملکرد عموماً مختل نمی شود و رفتار (به غیر از توهم) “عجیب” به نظر نمی رسد. انواع مختلفی از اختلال هذیانی وجود دارد، از جمله: خود بزرگ بینی، حسادت، گزند و آسیب، جسمانی، اروتوماتیک و مختلط. اگر هذیان های فردی در یکی از این دسته بندی ها قرار نگیرد، یا نتوان آنها را به وضوح تعریف کرد، این اختلال به عنوان اختلال هذیانی نامشخص طبقه بندی می شود.
- اختلال جنون مشترک: یک نفر دچار توهم یا هذیان است و فرد دیگر همان باور نادرست و ثابت را اتخاذ می کند
- کاتاتونیا: اختلالی است که آگاهی فرد از دنیای اطراف را مختل می کند. افراد مبتلا به این عارضه گاهی نسبت به محیط اطراف خود بسیار کم یا اصلاً واکنش نشان نمی دهند، یا ممکن است به گونه ای رفتار کنند که برای خود یا دیگران غیرمعمول، غیرمنتظره یا ناامن باشد.
دوقطبی و اختلالات مربوط
اختلال دوقطبی با تغییرات خلقی و همچنین تغییر در فعالیت و سطح انرژی مشخص می شود. این اختلال اغلب شامل تجربه تغییرات بین خلق و خوی بالا و دوره های افسردگی است. چنین خلق و خوی افزایش یافته ای را می توان تلفظ کرد و به آنها شیدایی یا هیپومانیا اشاره کرد. اختلال دوقطبی دسته ای است که شامل سه تشخیص مختلف است: اختلال دوقطبی نوع ۱، دوقطبی نوع ۲ و اختلال سیکلوتایمی یا خلق ادواری.
همچنین بخوانید: اختلال دوقطبی نوع یک و اختلال دوقطبی نوع دو چه تفاوت‌هایی دارند؟
اختلال دوقطبی نوع یک
دوقطبی نوع ۱ با دوره های شیدایی یا مانیا مشخص می شود که اغلب با یک دوره افسردگی همراه است. در طول یک دوره شیدایی؛ که معمولا یک هفته است، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی I افزایش شدید انرژی را تجربه می‌کنند یا به‌طور ناراحت‌کننده‌ای تحریک‌پذیر هستند. برخی از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی نوع یک نیز دوره های افسردگی یا هیپومانیک را تجربه می کنند و اغلب افراد مبتلا به اختلال دوقطبی I دوره هایی از خلق و خوی خنثی نیز دارند.
اختلال دو قطبی نوع دو
تشخیص اختلال دوقطبی II مستلزم داشتن حداقل یک دوره افسردگی اساسی و حداقل یک دوره هیپومانیک است. افراد بین دوره های افسردگی و هیپومانیک به عملکرد معمول خود باز می‌گردند. یک دوره هیپومانیک با علائم شیدایی کمتر شدید مشخص می شود که باید تنها چهار روز متوالی به جای یک هفته طول بکشد. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی II اغلب ابتدا در نتیجه اولین دوره افسردگی خود به دنبال درمان می روند، زیرا دوره های هیپومانیک اغلب احساس لذت می کنند و حتی می توانند عملکرد را در محل کار یا مدرسه افزایش دهند.
اختلال سیکلوتایمی یا خلق ادواری
اختلال خلق ادواری یا سایکلوتایمی معمولا به عنوان یکی از اشکال خفیف اختلال دوقطبی در نظر گرفته می‌شود که خلق و خوی فرد مدام در حال نوسان است.در اختلال خلق ادواری یا سایکلوتایمی، فرد بیمار با دوره‌های طولانی هایپومانیا (hypomanias) ولی با شدت کم مواجه می‌شود و همچنین دوره‌های افسردگی زودگذر و خفیفی را تجربه می‌کند.